Opis
Karl Christian Hoyer urodził się 9 stycznia 1891 roku w Weißenfels an der Saale. W latach 1907-1911 studiował w Królewskim Konserwatorium Muzycznym w Lipsku. Podczas studiów był zastępcą Karla Straubego w Thomaskirche w Lipsku i kolejno organistą katedralnym w Tallinnie (1911-1912), w Jakobikirche w Chemnitz (1912-1926) oraz Nikolaikirche w Lipsku (1926-1936). Był wykładowcą gry organowej i akompaniamentu liturgicznego w Instytucie Muzyki Kościelnej w Lipsku (od 1926 roku). Koncertował m.in. w Lipsku, Berlinie, Wrocławiu, Monachium, Bremie, Hamburgu, Dreźnie, Rostocku i Augsburgu. Zmarł przedwcześnie 12 czerwca 1936 roku w wyniku powikłań odniesionych podczas wypadku motocyklowego 27 maja. Karl Hoyer pozostawił po sobie 65 utworów opusowanych i 24 utwory bez numeracji.
Orgelsonate d-moll op. 19 została opublikowana w 1921 roku (wyd. N. Simrock, Berlin 1921). Jest jednym z pierwszych utworów organowych Karla Hoyera. Kompozytor od 1912 do 1926 roku był organistą Jakobikirche w Chemnitz, gdzie miał do dyspozycji bardzo nowoczesny, jak na tamte czasy, instrument. Organy F. Ladegasta Opus 115 z 1887 roku posiadały 62 registry (pneumatyczna traktura rejestrów), podzielone na trzy manuały i pedał (mechaniczna traktura gry) oraz szereg urządzeń pomocniczych, tj. wałek crescendowy, szafę ekspresyjną i pedał forte. W 1903 roku instrument przebudowała firma Schlag & Söhne ze Świdnicy. Wymieniono stół gry, wprowadzając zarazem pneumatyczną trakturę gry. Organy dysponowały 84 registrami oraz 30 wolnymi kombinacjami. W 1912 roku całkowitą przebudowę organów zaproponowała z kolei firma Jehmlich, która stworzyła koncepcję dyspozycji nowego instrumentu. Nie była ona jednak do końca oryginalnym zamysłem Jehmlicha, gdyż można
odnaleźć w niej prawie 43 nazwy głosów organów Ladegasta, wiadomo też, że do budowy organów użył tych samych piszczałek. Organy zostały całkowicie zniszczone podczas bombardowania w 1945 roku i nie odbudowano ich do dnia dzisiejszego.
Orgelsonate d-moll op. 19 ma budowę trzyczęściową (I Allegro, ma non troppo, II Allegro, alla burla, III Molt’ adagio – Andante con moto). W kompozycjach Karla Hoyera powstałych w latach dwudziestych zauważamy wyraźnie spuściznę tradycji późnoromantycznej. Utwory te cechuje dążenie do monumentalizacji formy i wykorzystanie zróżnicowanych środków wykonawczych oraz wielki ładunek emocjonalny, charakterystyczny dla stylistyki postromantycznej. Kompozytor stosuje szeroką paletę dynamiczną oraz operuje wielką swobodą w realizacji obrazu brzmieniowego za pomocą registracji i doboru tempa. Nagrania dokonano na podstawie wydania: Karl Hoyer, Orgelsonate d-moll op. 19, wyd. B-Note Musikverlag, BN-17263, Hagen im Bremischen 2016.
Sonate in c-moll für Orgel została opublikowana w 1935 roku przez wydawnictwo Portius (Leipzig). W 1926 roku Karl Hoyer objął posadę profesora teorii, kompozycji i organów w Lipskim Konserwatorium, równocześnie został powołany na stanowisko organisty w Nikolaikirche, w którym w 1862 roku organy zbudował Friedrich Ladegast. Osiemdziesięcioczterogłosowy instrument z czterema manuałami i pedałem, a także 32-stopowym głosem pedałowym w prospekcie był największym dziełem Ladegasta, a zarazem największymi organami w Saksonii. W 1903 roku instrument został odrestaurowany przez firmę Wilhelma Sauera, zgodnie z założeniami niemieckiego późnego romantyzmu. W latach 1926 i 1934 dokonano kilku mniejszych modyfikacji instrumentu.
Sonate in c-moll ma budowę trzyczęściową (Improvisation, Romanze, Fuge). Dokonując oglądu całości twórczości Hoyera, obserwujemy w latach 1927-1930 przerwę w publikacjach utworów organowych, która może mieć istotne znaczenie dla transformacji stylu kompozytorskiego. Po roku 1930 dostrzegamy w jego dziełach skłonność do podążania za nowymi założeniami estetycznymi. Faktura kompozycji ulega redukcji, kompozytor rezygnuje z jednoznacznego definiowania brzmieniowości dzieł za pomocą słownych określeń, a także z dużej liczby oznaczeń dynamicznych i agogicznych. Wykraczając poza system dur-moll, Hoyer odchodzi także od jednoznacznego określania tonacji utworów. Dzieła z „okresu lipskiego” wskazują na mocną skłonność kompozytora do wyrazowości ekspresjonistycznej. Nagrania dokonano na podstawie wydania: Karl Hoyer, Sonate in c-moll für Orgel, wyd. Musikverlag – Kral, Mauerkirchen 2007.
Anna Przybysz – organy
polska organistka urodzona w 1992 roku w Warszawie. Studiowała w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie pod kierunkiem prof. Magdaleny Czajki, prof. Jarosława Malanowicza, prof. Józefa Serafina, dra hab. Bartosza Jakubczaka i dra hab. Jarosława Wróblewskiego. Ukończyła studia magisterskie w Hochschule für Musik und Theater w Lipsku w klasie prof. Martina Schmedinga. W lutym 2022 roku obroniła doktorat w dziedzinie sztuk muzycznych.
Laureatka II Ogólnopolskiego Konkursu Organowego im. Mariana Sawy w 2011 roku (III nagroda), V Międzynarodowego Konkursu Organowego im. Feliksa Nowowiejskiego w 2015 roku (III nagroda), półfinalistka V Międzynarodowego Konkursu Organowego ,,Daniel Herz” w Brixen w 2016 roku oraz XIII Międzynarodowego Konkursu Organowego im. Gottfrieda Silbermanna we Freibergu w 2017 roku.
Stypendystka programu Erasmus w klasie profesora Martina Schmedinga w Hochschule für Musik we Freiburgu (2014-2015). Uczestniczka programu wymiany studenckiej z Rice University w Houston (USA) w klasie prof. Kena Cowana (2017). Dwukrotna stypendystka Prezesa Rady Ministrów (2009-2011) oraz Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej DAAD (2016-2018).
Swoje umiejętności doskonaliła na kursach mistrzowskich prowadzonych m.in. przez Léona Berbena, Hansa Fagiusa, Henry’ego Fairsa, Juliana Gembalskiego, Lorenzo Ghielmiego, Bernharda Haasa, Jeremy’ego Josepha, Ludgera Lohmanna, Matthiasa Maierhofera, Christophe’a Mantoux, Krzysztofa Urbaniaka, Martina Schmedinga, Wolfganga Seifena, Jaroslava Tůmy, Christopha Wolffa, Wolfganga Zerera.
Koncertowała na międzynarodowych festiwalach organowych w kraju (XXV Jubileuszowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Leżajsku, VII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej w Puławach, IV Pasłęcki Festiwal Organowy, XX, XXII i XXIII Międzynarodowy Festiwal Organowy Młodych w Sejnach, XXVII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej ,,Organy Archikatedry’’ w Warszawie) i za granicą (Czechy, Litwa, Niemcy, Włochy). W marcu 2021 roku ukazał się jej debiutancki album Karl Hoyer – Organ Works.
Karl HOYER 1891-1936
Orgelsonate d-moll op. 19
1. I Allegro, ma non troppo
2. II Allegro, alla burla
3. III Molt’ adagio – Andante con moto
Sonate in c-moll
4. I Improvisation
5. II Romanze
6. III Fuge
Utwory zostały nagrane w dniach 2-4.09.2021 roku w Lutherkirche w Chemnitz, na 50-głosowych organach Wilhelma Sauera z 1908 roku Opus 1011, odrestaurowanych w latach 2006-2007 przez firmę Christiana Schefflera.
Registranci: Mateusz Goniowski, Marcin Loga
Przygotowanie organów do nagrania: Christian Scheffler
Realizacja nagrania: Jakub Garbacz, Marcin Loga
Edycja i mastering: Jakub Garbacz
Tekst: Anna Przybysz
Współpraca: Emilia Dudkiewicz
Zdjęcia: Jakub Garbacz
Projekt graficzny: Artur Krutowicz
EAN: 5903855701397
Wydano w marcu 2022 roku.
Producent i wydawca: Ars Sonora Studio (2021) – Classical Music Media Producer